САНЕТЫ

СТУДЗЕНЬСКІ САНЕТ Можа, гэта толькі нам здаецца, Што ў бяроз бурштыняцца камлі І гарэза-сонейка імкнецца Затрымацца трошкі на галлі? Цалкам неістотна, як завецца Сон, куды анёлы завялі. Дай каля душы тваёй пагрэцца, Наталі пяшчотай, прытулі. Бо падумаць страшна, што маглі Мы з табой ніколі не сустрэцца На перанаселенай Зямлі… Хай зіма-разлучніца смяецца, Ды пачуць яшчэ нам давядзецца, Як ляцяць дадому жураўлі!

ЛЮТАЎСКІ САНЕТ Халадэча, сумёты ў бары. Цеплыня не магла і сасніцца. Не было дзе сініцы напіцца, Чырванелі ад сцюж снегіры. Ды віхуры ўскруцілі віхры, Падсінілі нябёсы спадніцы, Разняволілі спевы крыніцы — І прачнуліся нават віры. Цеплыня — для мяне таямніца, Кажуць, з поўдня прыносяць вятры, Каб не выстылі нашы двары… Раптам вестка, нібы бліскавіца, Што за нехрысця будуць маліцца… У Жыровіцкім манастыры!

САКАВІЦКІ САНЕТ Звячэлы сум апанаваў муры І лёхі занядбанага касцёла. Вясёла тут жыве адно амёла На ўчэпістай бярозе ў алтары. Вясна, а свет нагамі дагары, І на душы па-сакавіцку гола… А побач па-савецку вучыць школа — Бязверна ў ёй мадзеюць шкаляры… У прышласць слаба верыцца, калі ты Даўно забыў тутэйшыя малітвы, Не бачыш свет з-за ўладных аканіц. Калі народ марнее паспаліты, Заўжды на ім квітнеюць паразіты! І тут няма ніякіх таямніц.

КРАСАВІЦКІ САНЕТ Над вёскаю — напружаны спакой. Нібы спарыш, дзве безгаловых вежы Касцёла, зруйнаванага на ўзмежжы Сумлення і няўцямнасці людской. Сінечаю на ўзвышшы за ракой Надзею на лістоту лес кунежыць. Красуе красавік, забыўся снежань, Як кажуць, да цяпла падаць рукой. Ды нешта прымушае азірнуцца — І вось… баішся нават зварухнуцца І не знаходзіш адпаведных слоў: Знаёмы клёкат аджывіў руіны. Раскрыленасць сустрэтых зноў буслоў Заміж крыжоў даруе мне правіны.

ТРАВЕНЬСКІ САНЕТ Дзівосна-непаўторны, як заўжды, Саткаўся ранак на нябесных кроснах, І звону кос не чутна на пакосах: Мурожны вожык надта малады. Птушыны свет на розныя лады Вяснуе просты год ці высакосны. Сусвету смуткам сноў, слязінак росных, Світальна спавядаюцца сады. Шукае квецень літасці ў нябёсах І просіць, каб зімы марозны посах Не нарабіў, сыходзячы, бяды… Чаму так павялося ў нашых лёсах? Ці сапраўды і людзі, і плады Гартуюцца вясной у халады?

ЧЭРВЕНЬСКІ САНЕТ У роснага наўколля дзіўны стан: Народжанае раніцай чароўнай, Плыве лагодна сонейка за поўняй У велічна блакітны акіян. Святло кранула промнямі туман І тое, што ўначы было бавоўнай, Аздобіла раскошаю шыкоўнай Мурожысты, смарагдавы дзірван. Напэўна, з Боскіх думак і надзей Наш свет сатканы ўсё-ткі для людзей. Бо толькі чалавек адзіны бачыць Цуд хараства і, як разумны госць, Магчыма, хоць удзячнасцю аддзячыць Гаспадару за тую прыгажосць.

ЛІПЕНЬСКІ САНЕТ Цішэе ноч. Здаецца, зморыць сон… І тут прыходзіць верш радком нясмелым, Пакуль яшчэ зялёным, недаспелым, Аскомістым, як ліпеньскі антон. Трапляю да паэзіі ў палон: Па аркушы, ажно да болю белым, Кіруемы штуршком незразумелым, Ляціць аловак рыфме наўздагон. Але рука імкнецца ўжо да гумкі — Знікаюць словы, узнікаюць думкі, Страфой на свет вылузваецца сказ, Як птушаня з гняздзечка на застрэшшы… Скарае стома. І каторы раз Мне сняцца недавершаныя вершы.

ЖНІВЕНЬСКІ САНЕТ Хто для нас гэты цуд стварыў — Тыя дзіўныя надвячоркі? Стомай дыхалі панадворкі Паміж спелых жытнёвых ніў. Ах, які гэта жнівень быў! Хмаркі сонныя, як цяцёркі, Калыхалі ў нябёсах зоркі, У галлі маладзік блудзіў. А туман атуляў пагоркі, Плыў, нібыта дымок махоркі, Быццам потайкам Бог курыў І пацвельваў сабе з галёркі: «Што ж ты новага тут адкрыў?..» — Смак Айчыны салодка-горкі!

ВЕРАСНЁЎСКІ САНЕТ Завераснелі ўзлессем верасы, І сонейка заспанае з туману Вылузваецца ў свет не надта рана Злагодзіць холад ранішняй расы. Світання залатыя валасы Старэнькі плот расчэсвае старанна. Бярозы кутасы гараць зіхмяна, Як слуцкія ў музеі паясы. Журбой аблямаваная карціна: Буслянкі сум, сялянская хаціна, Палетак, летам стрыжаны пад нуль… Нязменна ўсё з часоў Барыса й Глеба. Чаму ж такая ў споведзі патрэба І роспач у маёй душы адкуль?

КАСТРЫЧНІЦКІ САНЕТ Разматалі клубкі павукі, Быццам лета ўпалоніць стараюцца, Але ўзлескі паціху ўбіраюцца Ў залацісты арнат шапаткі. Неўпрыкмет пазнікалі шпакі, Вось і ластаўкі ў вырай збіраюцца, Ды пра нешта тутэйшае раяцца На вярбе вераб’і-дзівакі. Сонца з поўняй зацята спрачаюцца, Карацеюць няўхільна дзянькі… Кожны год тыя дзівы здараюцца. А душа, як свавольная чаіца, — Век да звычнасці не прызвычаіцца — У нябёсы ляціць напрасткі.

ЛІСТАПАДАЎСКІ САНЕТ Зіма ўначы спрабуе кайданы, Скараючыся ўдзень вільготнай слоце. Даўно зляцелі ў прочкі бацяны — Буслянкам зноў чакаць вясны ў самоце. Дождж назаўжды — занудны, аблажны. Наўколле дрэмле ў восеньскай гароце. І нават на падворках кабаны, Адчуўшы лёс, стаіліся ў маркоце. На вёсцы ўсё нязменна з даўніны… Ды раптам чуеш гук амаль шкляны — І гэтай нечакана звонкай ноце Ты радуешся, як жывой істоце: Пазвоньваюць пад кроплямі на плоце, Нібы званы, навюткія збаны.

СНЕЖАНЬСКІ САНЕТ Да выбрыкаў надвор’я свет прывык. Здаецца, зараз грымне навальніца, Калядна елка кроплямі іскрыцца, Калюжынамі хлюпае цалік. Я, далібог, згубіў памылак лік, І ява, быццам сон стракаты, сніцца. Разгубленая, ціўкае сініца: Зноў завітаў у снежань красавік. Зіма раскісла ад пяшчот вады. Перагарнуў, напэўна, не туды Галоўны каляндар анёл-дарадца І па прыватных справах з неба збег… А Богу цяжка з хібамі спраўляцца — Чакайце, людцы, на Вялікдзень снег!