|
Ад emotio да ratio і назад
Vidi il mare... Era una pittura…
A Filadelfia a volte lo fanno...
A. Tabucchi, «Notturno indiano»1
І
Я так часта ўяўляла,
што зраблю,
як той паштальён з Філадэльфіі –
выкіну сумку з лістамі
і паштоўкамі ў сметніцу
і паеду да мора.
Асабліва, калі плёхала па зімовай слаце,
па мокрай снегавой кашы,
а ногі раз’язджаліся ў розныя бакі.
Зразумела, замест сумкі
я б выкінула тэчку
з якімі-небудзь паперамі…
Так прайшоў першы год,
і другі, і трэці…
Можа быць, я сапраўды чакала мора,
якое ніяк не паўставала перад вачыма.
Замест мора была шэрая сцяна,
і я з жахам думала:
а раптам цяпер гэта на ўсё жыццё?
Ну, ці, як мінімум, на тое,
што ад яго застаецца.
Пакуль урэшце не пафарбавалі
трансфарматарную будку ў двары.
Быў блакітны колер і жоўты,
і здалёк сапраўды здавалася, што гэта мора.
Напэўна, у гэты момант
нехта пераключыў тумблер у маёй галаве.
Не, я не выкінула ў сметніцу ніякую тэчку,
а проста напісала заяву і сышла.
Але насамрэч там намалявалі не мора,
а жытнёвае поле. Можа быць, таму
я адчула, што хаджу па краі бездані?
ІІ
Звычайна мы ехалі на электрычцы,
а тут чамусьці на аўтобусе,
хто цяпер згадае чаму.
Гэта быў дзень бясконцага дажджу
напрыканцы жніўня,
калі я вымушана была вяртацца ў горад
пасля летніх вакацый.
І здавалася, што мы едзем
па нейкай бясконцай вёсцы,
а гэта даўно быў горад, драўляны Мінск
з паўднёва-заходняга напрамку.
Вось так ён і застаўся ў памяці:
з кроплямі дажджу,
што сцякалі па ваконным шкле,
канцом лета і пачаткам школы.
Згадваю свае вершы пра цёплы жнівень,
пра «хутка ў школу, і лета канчаецца»,
хоць у школу мне больш не трэба.
Колькі разоў я вось так вярталася
з emotio ў ratio,
ад волі – ў структураваны свет,
дзе рухалася ў адпаведнасці з чужымі графікамі,
я нават навучылася так існаваць,
але гэта быў падман,
прыстасаванне без унутранай згоды.
«Хутка ў школу і лета канчаецца»
працягвае круціцца ў галаве.
Купляю білет, еду да мора
і забываюся пра школу.
ІІІ
Паміж «няшчасныя тыя, што плачуць,
бо займелі ганебную звычку плакаць»,2
і «шчаслівыя тыя, што плачуць,
бо яны суцешацца»,3
іду, быццам між двума берагамі,
а можа быць, гэта плынь часу нясе мяне
і штурхае ад аднаго берага да другога.
Суцешацца ўласным плачам,
суцешацца і перастануць плакаць?
Навучацца цаніць пустату?
Пустату як магчымасць
зноў напоўніць сваё быццё?
А тыя, што не плачуць?
Яны шчаслівыя?
Благаслаўлёныя?
Шчаслівыя тыя, што не плачуць,
бо не суцяшэння чакаюць,
шчаслівыя тыя, што не баяцца пустаты,
бо ведаюць,
што могуць яе напоўніць,
шчаслівыя тыя,
што замест плачу спяваюць.
І спевам сваім дасягаюць нябёсаў.
|
