ВЕРШЫ

Паводле Поля Верлена Il pleut doucement sur la ville1. Арцюр Рэмбо Слёзы ў сэрцы маім, А над местам – зноў дождж. Невядома па кім – Сум у сэрцы маім. Струм ласкавы дажджу – Па зямлі, па дамах! Сэрцу дорыць імжу Спеў бясконцы дажджу. Слёзы проста ад слёз, Сэрца плача само – Ні бяды, ні пагроз, Смутак проста ад слёз. Моцны боль, боль адзін Без нянавісці, зла, Без каханых жанчын – Боль у сэрцы адзін!

 

Неспакойны спакой Пустата пустаты пачынаецца з пустаты. Гэта ты, гэта ты і тады, калі нават не ты. Гэта я, гэта я і тады, калі нават не я. Пустата пустаты – ні зязюлі тут, ні салаўя. Ты чужая чужому, і я для чужое чужы. Немагчыма з’яднаць дзве душы, бо яны – дзве душы; Каб магчыма было, то Пісанне ў бясконцай журбе Не маліла б: любі твайго блізкага так, як сябе! Мы не ворагі і не сябры, і мы ў лодцы адной Апынуліся, бо не маглі апынуцца ў другой. Бо ўжо сталася так, і спыніць гэту звыклую плынь Немагчыма ніяк, так што нават і думаць пакінь! Будзем плысці, шануючы свой неспакойны спакой, Ты на ўсход, я на захад, аднак жа ж у лодцы адной. Сам я буду з табою, са мною ты будзеш сама... Пустата пустаты – праўды большай за гэту няма.

 

Лятунак «Ты раскажы пра цара Леаніда, Ты мне пра Вітаўта-князя скажы... Дай Іарданам душы наталіцца, Роднай Гарыні вярні чысціню... Не Клеапатраю, не Месалінай, Ганнай палескаю будзь для мяне...» – Гэтак пачаўшы, Добра было б скласці дзённік І назваць яго «Лісткі календара» ці «Мая анкета», А на апошняй старонцы занатаваць: «Роднае заўсёды застанецца родным І заўсёды пераможа бяду! Разумеючы гэта, Пятро Глебка ў 1936 годзе У вершы „Летні дзень“ Стварыў святочны малюнак: ...Выйшлі стройнымі радамі Загарэлыя касцы... У кашулях ярка-белых, У чырвоных паясах...»

 

* * * Брат мучыць брата. Жонка – мужа І жонку – муж, і бацьку – сын... Сямейных войнаў мы задужа Спазналі... До! Не трэ! Амінь! Не набылі тут анічога, А страцілі ж усё, бадай, І ў любасці такой убогай Нам пекла ўсё адно што рай.

 

* * * Паводле запаветных ведаў, Жыццё – заўсёды пекната... Як проста ўсё: любі суседа, І спраўдзіцца закон Хрыста. Любіць суседа-чалавека?! Магчыма людства палюбіць Усё – ад фіна і да грэка, А чалавека, чалавека... Бронь, Божа, толькі б не забіць.

 

«Безнадзейнасць» Ты сонца з месяцам звёў у адно, Кірыліцу лячыў пчаліным мёдам, Піў Саламона мудрае віно, Еў хлеб Майсея, апускаўся ў одум, – І нас, цяперашніх, не аб’яднаў... І таямніца ўсё ж, я так мяркую, З якое мовы Ты перакладаў І на якую?!

 

Летуценны пясняр Бог раптоўна паклікаў, Вецер зорку задзьмуў... Беларускі Музыка Голас Бога пачуў. І пакінуў гасподу, Сам сабе гаспадар, Песняроўскага роду Летуценны пясняр. Шчыры, сціплы і дбалы... У смяротную золь Зведаў гора Купалы, Багдановіча боль. Непазбыўную крыўду На падманны свой лёс, Як няўчутую скрыпку, З Беларусі панёс. Разумеў дабрадзеяў, Чые словы, як мёд... Хто ж яго зразумее? Пэўна, толькі Гаспод.

 

Краўчыха Антоніха Ты расказала пра Антоніху – Сваю прабабку, Якая памерла ў мястэчку яшчэ пры Масьціцкім. Яна так і не зведала кахання – Яе ж Антоні ўсё трызніў нейкай Ганнай! Калі праўду сказаць, То Антоніха пра каханне й не думала: Трохі шыючы людзям, Марыла пра багацце, Аднак мара не спраўдзілася... Антоніха, быццам жабрачка, З душою па-звыкламу гожай. Ніхто не казаў, што лайдачка, Аднак жа гібела без грошай; Без ляманту, крыку і енку Марнела ў чаканні багацця... Як новую справіць сукенку, Не мела, як кажуць, паняцця. Затое глядзела на зоры, Затое на кветкі глядзела; Ніколі не плакала ў горы І ў шчасці, бо шчасця не мела. Усіх сустракала вясёла; Адзінага славіла Бога; Жыла між царквой і касцёлам, Мячэццю і сінагогай.

 

Мірскі замак Мірскі замак успомніў пра нас Дзеля нас, каб сябе не забылі, І каб зноў, як бывала не раз, Мы сваё ж у чужым не згубілі. Мірскі замак жывое жывым Захаваў, а пустое – забытым; Кожнай вежай і мурам сваім Засцярог родны край ад нябыту. Мірскі замак з гасподняй расы І трываласці гэтага люду У маўклівасць вярнуў галасы І святло, адпаведнае цуду. Мірскі замак для нашай душы, Што душою забылася звацца, Напамінак – на роднай мяжы Толькі роднае можа застацца!

 

Сон лілей Млечны ўзор лілейнага святла На нябеснай вышыты кашулі. Стомленасць, як свята, надышла, І лілеі белыя заснулі. Сон лілей – Ад змяркання да світання. Сон лілей – Ад чакання да спаткання. Сон лілей – Ад маўчання да прызнання. Сон лілей – Ад кахання да кахання. Не каханак твой – я твой паэт, Ад сустрэчы нашае хмялею І дару табе я не букет, А чароўны белы сон лілеяў.